Bạn sẽ rất ngạc nhiên khi biết rằng thị trường chứng khoán rất dễ hiểu nếu bạn tìm hiểu những kiến thức cơ bản trước như: cách hoạt động của thị trường chứng khoán, cổ phiếu là gì, tại sao bạn mua cổ phiếu.
Từ những kiến thức cơ bản này thì bạn chỉ cần chọn một vài chiến thuật đơn giản giúp bạn kiếm tiền, hoặc về hưu chứ không phải đầu tư mạo hiểm chạy theo đồng tiền.
Giống như xây một ngôi nhà thì bạn cần có một cái nền tảng trước thì mới giúp bạn sử dụng những kiến thức cơ bản về thị trường chứng khoán này như một cái máy in tiền, giúp tiền làm việc cho bạn.
Mặc dù những kiến thức cơ bản này rất chán nhưng bắt buộc bạn phải hiểu để bạn có thể đầu tư đúng thay vì coi những tin tức nóng bỏng ở trên mạng xã hội, hoặc những chuyên gia dự đoán chọn cổ phiếu đầu tư làm bạn bị tẩu quả, loạn xà ngầu lên.
1. Thị trường chứng khoán là cuộc đấu giá giữa người bán và mua
Nếu như bạn suy nghĩ thị trường chứng khoán như một cái chợ nhỏ ven đường gần nhà bạn thì sẽ rất dễ hiểu.
Bây giờ bạn muốn đi chợ thì bạn đến chợ mua thực phẩm. Cái giao dịch ở chợ đây là mua và bán thực phẩm như cá, thịt, rau mà khi bạn mua thì bạn phải trả giá với người bán ở chợ.
Sử dụng cách trả giá khi đi mua thực phẩm ở chợ vô thị trường chứng khoán (stock market) thì nó như là một cái chợ giao dịch, đấu giá cổ phiếu giữa bạn với nhiều người khác.
Cái khác ở đây là bạn không gặp được người bán và người mua vì sử dụng Internet để giao dịch. Cổ phiếu bạn nhận được sau khi mua hoặc số tiền sau khi bán cổ phiếu sẽ ở trong tài khoản mà bạn mở với sàn giao dịch chứng khoán.
Giá của cổ phiếu là giá đấu giá hoặc giá đồng ý giao dịch giữa người bán và mua được cật nhập trực tiếp trên màn hình máy điện toán hoặc các ứng dụng điện thoại.
2. Cổ phiếu là gì – share of stock?
Cổ phiếu là một chứng nhận cho một phần sở hữu một công ty theo như định nghĩa “Share of Stock is a pieces of paper that represent ownership in a coporation.”
Khi bạn đi chợ thì bạn sẽ giao dịch tiền với thực phẩm bạn muốn mua. Còn khi bạn giao dịch trên thị trường chứng khoán thì bạn mua cổ phiếu của một công ty với tiền của bạn.
Khi đã mua cổ phiếu của một công ty rồi thì bạn được coi như là nhà đầu tư (investor) hoặc cổ đông (shareholder) của công ty đó. Nếu như công ty làm ăn phát triển và có lợi nhuận, thì cổ phiếu của bạn có thể lên giá giúp bạn có lời khi bán lại cho người khác.
Nếu như bạn có nhiều cổ phiếu của một công ty thì bạn có thể biểu quyết trên mỗi cổ phiếu tại cuộc họp cổ đông thường niên của công ty (company’s annual meeting).
Lý do các công ty phát hành cổ phiếu gọi là IPO (Initial public offering) trên các sàn như NYSE để có thể huy động vốn phát triển công ty. Nếu các nhà đầu tư nghĩ rằng công ty sẽ thành công thì họ sẽ mua vô cổ phiếu.
3. Tại sao bạn mua cổ phiếu?
Bạn mua cổ phiếu vì bạn muốn kiếm tiền.
Nếu như bạn mua cổ phiếu của công ty Netflix và tình hình kinh doanh của công ty rất tốt. Dẫn tới nhiều nhà đầu muốn mua cổ phiếu thông qua giá mua và giá bán (bid – ask) với người bán từ đó dẫn tới giá cổ phiếu sẽ đi lên vì cung vượt cầu.
Nếu như bạn bán cổ phiếu kiếm được tiền thì gọi là Capital Gains ở Mỹ và có thể phải đóng thuế hoặc không tùy thuộc vào thời gian và mức lợi nhuận.
Ví dụ như nếu bạn mua cổ phiếu A trên 1 năm và bán ra lời dưới $80k thì sẽ không cần phải đóng thuế hoặc bạn mua bán cổ phiếu sử dụng tài khoản Roth IRA.
Hoặc nếu như bạn đầu tư cổ phiếu bị thua lỗ thì gọi là Capital Loss thì bạn có thể đi khai thuế cuối năm để giảm thuế cho các loại thu nhập khác ở Mỹ.
Có rất nhiều cách kiếm tiền khi đầu tư vào thị trường chứng khoán ở Mỹ. Cách đơn giản và rất thành công nếu biết sử dụng là: mua cổ phiếu và đợi giá lên cao rồi bán (chiến thuật buy and hold long term).
Cách đầu tư này nghe có vẻ đơn giản nhưng rất khó kiếm được tiền nếu như bạn không biết cách áp dụng. Ví dụ nếu như bạn mua cổ phiếu công ty A, và tình hình kinh doanh không tốt dẫn tới giá cổ phiếu rớt thì bạn phải làm như thế nào?
Hoặc công ty bạn đang có cổ phiếu đang có tin sắp khai phá sản thì bạn nên làm như thế nào? Bạn có nên mua vô thêm cổ phiếu và đợi một phép lạ xảy ra hay là bán ra cắt lỗ.
Những tình huống này xảy ra hàng ngày trên thị trường chứng khoán dẫn tới việc đầu tư chứng khoán rất khó vì cảm xúc: sự sợ hãi khi thua lỗ vì thị trường chứng khoán rớt, sự tham lam vì lợi nhuận lớn khi thị trường đang lên, hoặc hy vọng khi bạn không nghĩ bạn đầu tư sai.
Những bài viết trong mục “tìm hiểu về thị trường chứng khoán” sẽ chia sẻ với bạn những kinh nghiệm những kiến thức cần thiết để giảm rủi ro, tránh những sai lầm, và tối đa lợi nhuận khi đầu tư.